«Өрлеу. Үздіксіз білім Жаршысы – Өрлеу. Вести непрерывного образования» журналында жариялау үшін ғылыми мақаланы рәсімдеуге қойылатын талаптар EASE (European Association of Science Editors – Еуропалық ғылыми редакторлар қауымдастығы) ұсыныстарына сәйкес құрастырылған.
«Өрлеу. Үздіксіз білім Жаршысы – Өрлеу. Вести непрерывного образования» журналына жариялануға дербес зерттеулердің нәтижелері мақалалар түрінде қабылданады:
- ғылыми мақала – авторлық әзірлемелерді қамтитын ғылыми зерттеудің, эксперименттік немесе аналитикалық қызметтің өзіндік қорытындылары мен аралық немесе түпкілікті нәтижелерін баяндау, бұрын жарияланбаған және жаңалығы бар қорытындылар, ұсыныстар; немесе жалпы тақырыпқа байланысты бұрын жарияланған ғылыми мақалаларды қарауға арналған (жүйелі шолу);
- шолу мақаласы: белгілі бір кезеңдегі ғылымның, техниканың, әдебиеттің және өнердің жиынтық сипаттамасын, жағдайын талдауды және бағалауды қамтитын басылым.
Мақалаға қойылатын жалпы талаптар
- Бір мақаланың авторларының саны 4 адамнан аспауы керек.
- Нөмірде бір автордың немесе бірлескен авторлар тобының құрамындағы сол автордың біреуден артық қолжазбасына рұқсат етілмейді.
- Егер мақаланың бірегейлігі төмен немесе рецензенттен ескерту болса, мақала авторға қайта қарау үшін қайтарылады. Автор мақаланы плагиатқа қарсы тексеруге немесе рецензиялауға 1 рет қайта жібере алады.
- Мақала өзекті тақырыпта орындалуы керек және тәуелсіз зерттеу нәтижелерін қамтуы керек.
- Мақаланың атауы бір мағыналы және түсінікті болуы керек, мақаланың мазмұнын көрсетуі керек.
- Мақала мәтіні логикалық тұрғыдан дәйекті, қысқа болуы керек; сөйлемдер құрылымы жағынан салыстырмалы түрде қарапайым және тым ұзақ емес.
- Мақаланың өзіндік ерекшелігі кемінде 70% болуы керек.
Мақалаларды ресімдеу бойынша талаптар
![]() |
![]() |
![]() |
Мақаланың көлемі библиографияны қоса алғанда, компьютерде терілген мәтіннің 10 бетінен аспауы тиіс (Microsoft Word редакторы), мақаланың ең аз көлемі – 5 бет. | Мақала материалы МЕМСТ 7.5-98 «Журналдар, жинақтар, ақпараттық басылымдар. Жарияланатын материалдарды баспалық рәсімдеу» сәйкес рәсімделеді | Шрифт: түрі – Times New Roman, өлшемі (кегль) – 12 өлшем, жоларалық интервал – бір; мәтінді туралау – ені бойынша; абзац шегінісі – 0,8 см. |
Назар аударыңыз! Мақаланы журналға ұсынбас бұрын, мақала мәтінінің жалпы емлесі мен тыныс белгілерін, мақаланың дұрыс рәсімделуін, сілтемелерін мұқият тексеру қажет.
Журналда жариялау үшін жұмыс мәтінін ұсына отырып, автор өзі туралы барлық мәліметтердің дұрыстығына, плагиаттың және заңсыз көшірулердің басқа түрлерінің болмауына, мәтіннің, кестелердің, иллюстрациялардың барлық көшірулердің дұрыс ресімделуіне кепілдік береді.
Ғылыми мақалалардың құрылымына қойылатын талаптар
1. Автор туралы ақпарат
Тегі (толығымен), аты, әкесінің аты
Жұмыс орны/ оқу орны
Мемлекет, қала жұмыс орны бойынша/ оқу орны
ORCID (болған жағдайда)
Автор туралы ақпарат беттің ортасына орналастырылады, кегль – 12 өлшем. Егер бірнеше автор болса, онда олар үтір арқылы тізімделеді. Барлық авторлардың тәртібі жол үстіндегі таңбалармен белгіленеді ¹˒²˒³
Жұмыс/ оқу орны туралы ақпарат, ORCІD жол үстіндегі реттік таңбаларға сәйкес келесі жолда көрсетіледі (10 өлшемді кегльмен ресімделеді, курсивпен).
Корреспондент автор жол үстіндегі таңбасымен* белгіленеді, авторлар туралы ақпараттың астында парақтың ортасында корреспондент автордың электрондық поштасы көрсетіледі.
Бір мақала үшін үштен артық автор рұқсат етілмейді.
Авторлардың тегінің жоғарғы жағындағы жеке жолда сол жағында ӘОЖ индексі көрсетіледі.
2. Мақаланың атауы автор туралы ақпараттың астына бір жол арқылы беттің ортасында бас әріптермен орналастырылады; қалың қаріппен ерекшеленеді; 20 сөзден аспайды.
Үлгі:
ӘОЖ
*Ахметова Б.А.¹, Дьяков Д.В.², Касымова С.А.³
¹˒²˒³ Академик Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды Университеті, Қарағанды, Қазақстан
¹ORCID 0000-0002-1528-00000
²ORCID 0000-0001-6113-00000
³ORCID: 0000-0001-9733-00000
*(Email: zzzzzzzzza@mail.ru)
ҚАШЫҚТЫҚТАН ОҚЫТУ ЖАҒДАЙЫНДА CLIL ТЕХНОЛОГИЯСЫН ЗЕРТТЕУ АСПЕКТІЛЕРІ
3. Аңдатпа МЕМСТ 7.9-95 «Реферат және аннотация. Жалпы талаптар» сәйкес рәсімделеді.
Аңдатпа ақпараттылық, мазмұндылық талаптарына жауап беруі керек және мыналарды қамтуы керек:
- Мақалада көрсетілген негізгі мәселе туралы қысқаша ақпарат;
- Мақаланың мақсаты;
- Зерттеу әдістері;
- Зерттеу нәтижелері, олардың маңыздылығы;
- Қорытындылар.
Аңдатпа көлемі 150-ден 300 сөзге дейін, кегль – 10 өлшем.
«Аңдатпа» сөзі мақаланың атауынан бір жолдан кейін сол жақта орналастырылады, курсивпен жазылады, «Аңдатпа» сөзінен кейін нүкте қойылмайды. Аңдатпа мәтіні «Аңдатпа» деген сөзден кейін келесі жолдан басталады.
Аңдатпа қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде беріледі.
4. Түйінді сөздер
Түйінді сөздер мақаланың мәтінін іздеуге және оның тақырыптық аймағын анықтауға арналған.
Түйінді сөздер тізіміне зерттеуге сәйкес ғылыми терминдер кіреді: мақалада қолданылған кем дегенде 7 негізгі термин немесе қысқа сөз тіркестері; кегль – 10 өлшем.
Түйінді сөздер аңдатпадан кейін бірден орналастырылады. «Түйінді сөздер» атауы курсивпен жазылады, «Түйінді сөздер» атауынан кейін қос нүкте қойылады және түйінді сөздер сөздер үтір арқылы жолға келтіріледі. Түйінді сөздерді санау нүктемен аяқталады.
Түйінді сөздер қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде беріледі.
Мақала тіліндегі аңдатпа мен түйінді сөздер мақаланың негізгі мәтінінен бұрын орналастырылады. Басқа тілдердегі аңдатпа мен түйінді сөздер библиографиялық тізімнен кейін орналастырылады.
5. Ғылыми мақалалардың құрылымы
- Кіріспе
- Әдістер мен материалдар
- Нәтижелер және оларды талқылау
- Қорытынды
- Қаржыландыру туралы ақпарат (бар болса)
- Әдебиеттер тізімі
Кіріспе өзектілігінің негіздемесін, зерттеу мақсатын, оны шешуге бағытталған негізгі мәселені қамтиды. Кіріспеде зерттеу тақырыбы бойынша ғылыми әдебиеттерге қысқаша шолу жасалуға болады.
Әдістер мен материалдар. Бұл бөлімде зерттеу әдістемесі, әдістері, оның ішінде деректерді жинау, өңдеу және талдау әдістері; іріктеме сипаттамасы (іріктеп зерттеуді пайдаланған жағдайда); талданатын материалдың көзі, зерттеудің нақты материалы, оның ішінде авторлық әдістемелер сипатталған.
Нәтижелер мен оларды талқылау нәтижелерді сипаттауды және түсіндіруді қамтиды (сандармен, кестелермен, графиктермен, суреттермен); тұжырымдама, дәлелдер, зерттеу логикасы, ғылыми полемика көрсетілген.
Қорытынды. Бұл бөлімде алынған нәтижелер негізінде қорытындылар тұжырымдалады, алынған нәтижелерді осы тақырып бойынша бұрыннан бар нәтижелермен салыстыру; алынған нәтижелердің ғылыми жаңалығы мен практикалық құндылығын бағалау.
Қаржыландыру туралы ақпарат. Бұл бөлім зерттеуді қаржыландыру көзі (гранттар, мемлекеттік бюджеттік бағдарламалар) болған кезде енгізіледі; ол туралы ақпарат көрсетіледі.
Әдебиеттер тізімі Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі Мемлекетаралық Кеңес қабылдаған (2003 жылғы 2 шілдедегі № 12 хаттама) МЕМСТ 7.1. – 2003 «Библиографиялық жазба. Библиографиялық сипаттама. Құрастырудың жалпы талаптары мен ережелеріне» сәйкес рәсімделеді.
«Әдебиеттер тізімі» тіркесі беттің ортасындағы мақала мәтінінен соң бір жолдан кейін бас әріптермен орналастырылады, кегль – 12 өлшем, қалың қаріппен белгіленеді.
Әдебиеттер тізімі екі рет рәсімделеді:
- дереккөздердің түпнұсқа тілінде (қазақ, орыс және басқа тілдерде);
- транслитерацияланған әдебиеттер тізімі (References) – APA (http://www.bibme.org/citation-guide/APA/book) халықаралық библиографиялық стандартына сәйкес ресімделеді
Әдебиеттер тізіміндегі дереккөздер мәтінде көрсетілген кезде нөмірленеді. Реттік нөмірден кейін нүкте қойылмайды.
Мәтіндегі дереккөздерге сілтемелер ретімен төртбұрышты жақшада [ ] келтіріледі, бірінші көрсетілген кезде тек нөмір көрсетіледі, мысалы, [1], қайталанған кезде – нөмір, үтір, беті, мысалы, [1, б. 5]. Жарияланбаған жұмыстарға сілтеме жасауға жол берілмейді.
Редакцияның талаптарына сәйкес библиографиялық тізімде кемінде 3 позиция болуы керек, бірақ 15 дереккөзден аспауы керек. Өз жұмысына сілтеме көрсету 30%-дан аспауы керек.
Транслитерацияланған әдебиеттер тізімі (REFERENCES) әдебиеттер тізімінен кейін, беттің ортасындағы бір жол арқылы, бас әріптермен, кегль – 12, қалың қаріппен белгіленеді. Дереккөздер транслитерация Ережелерін ескере отырып, латын әліпбиінде келтірілген.
Ағылшын тіліндегі дереккөздер үшін транслитерация қажет емес. Мұндай дереккөздер әдебиеттер тізімінен REFERENCE көшіріледі.
6. Мақала тілінен басқа екі тілдегі аңдатпа REFERENCE кейін орналастырылады.
Аңдатпа алдында автордың тегі мен аты-жөні, жұмыс/ оқу орны, тұратын елі мен қаласы автор туралы негізгі ақпаратқа ұқсастығы бойынша көрсетіледі (1-тармақты қараңыз); ORCID және автордың электрондық поштасы көрсетілмейді. Содан кейін орталықта бір жолдан кейін автор туралы ақпараттың астында мақаланың атауы негізгіге ұқсастығы бойынша көрсетіледі (2-тармақты қараңыз). Осыдан кейін негізгі ұқсастығы бойынша аңдатпа және түйінді сөздер келеді (3,4 тармақты қараңыз).
Содан кейін бір жолдан кейін келесі тілде аңдатпа жазылады.
7. Авторлар туралы мәліметтер аңдатпадан кейін екі тілде орналастырылады.
Беттің сол жағында кіші әріптермен «Авторлар туралы мәліметтер» деген тіркес көрсетіледі, кегль – 12 өлшем, қалың қаріппен ерекшеленеді.
Келесі жолда ақпарат кегльдің 10 өлшемімен автор туралы ақпарат көрсетіледі: автордың Т.А.Ә. (қалың қаріппен), ғылыми атағы, ғылыми дәрежесі/ академиялық дәрежесі; лауазымы, жұмыс орны, елді мекеннің, елдің атауы; электрондық мекенжайы (e-mail) алдымен қазақ тілінде, содан кейін орыс және ағылшын тілдерінде көрсетіледі.
Авторлар туралы ақпарат атау септігінде беріледі.
Мақаланың жекелеген құрылымдық элементтерін ресімдеуге қойылатын талаптар
1. Кестелер
Кестенің атауы кестенің жоғарғы жағында, беттің ортасында орналасады, кегль – 12 өлшем. Ол нақты, қысқа және кестенің мазмұнын көрсетуі керек. Атауға «Кесте» сөзі, оның реттік нөмірі, нүктесі кіреді.
Кесте оның атауынан кейін бір жолдан кейін енгізіледі. Мәтіндегі барлық кестелерге оның реттік нөмірі (араб цифрлары) көрсетілген «Кесте» сөзін қамтитын сілтемелер қажет. Мысалы: көрсеткіштер 1-кестеде көрсетілген.
Кесте сілтемені көрсете отырып, бірінші рет көрсетілген абзацтан кейін бір жолдан кейін орналастырылуы керек. Кестедегі қаріп – кегль 10 өлшеммен.
Егер мақалада бірнеше кестелер ұсынылса, онда олардың нөмірленуі өтпелі болуы керек. Барлық кестелерде авторға сілтеме болуы керек (егер кесте көшірілген болса) немесе «Автор құрастырған (әзірлеген)» деп жазылуы керек. Авторға сілтеме кестеден кейін беттің сол жақ шетінде «Дереккөз» сөзімен жазылады, кегль – 10 өлшем; «Дереккөз» деген сөзден кейін қос нүкте қойылады, содан кейін автор көрсетіледі.
Үлгі:
МәтінМәтінМәтінМәтінМәтінМәтін. Бағдарламаға қатысушылардың саны жылдар бойынша 1-кестеде келтірілген.
Таблица 1. Количество участников программы академической мобильности
Білім деңгейі |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 I тоқсан |
Бакалавриат |
0 |
28 |
41 |
22 |
25 |
33 |
31 |
20 |
9 |
Магистратура/ докторантура |
20 |
21 |
30 |
11 |
10 |
7 |
6 |
9 |
0 |
ЖОО бойынша қорытынды: |
20 |
49 |
71 |
33 |
35 |
40 |
37 |
29 |
9 |
Дереккөз: автор дайындаған.
2. Суреттер мен иллюстрациялар мәтінді түсіндіру үшін қажет болған жағдайда мәтінге орналастырылады. Олар сілтеме жасалған мәтіннен кейін бірден бір жолдан кейін беттің ортасында орналасуы керек.
Суреттер мен иллюстрациялар арабтық м 10 пт. арқылы нөмірленеді, туралау – беттің ортасында. Мысалы, сандар мәтіннен бір жол арқылы орналасады, кеглеимерге жазба қойылады: 1-сурет. Оқушылардың жеке жетілуінің маңызды көрсеткіштерінің өзгеру динамикасы (қалыптастырушы эксперимент).
Суреттердің сапасы жоғары болуы керек: суреттер анық, таза, сканерленбеген болуы керек; олардағы жазулар оңай оқылуы қажет. Қажет болған жағдайда иллюстрацияларда суреттік мәтін деп аталатын түсініктемелер болуы мүмкін.
Мақала мәтінінде суреттер мен иллюстрацияларға сілтемелер болуы керек.
Барлық суреттерде авторға сілтеме болуы керек (егер сурет көшіріп алынған болса) немесе «Аавтор құрастырған (әзірлеген)» деп жазылуы керек. Авторға сілтеме суреттен кейін беттің оң жақ шетіндегі «Дереккөз» сөзімен жазылады, кегль – 10 пт.; «Дереккөз» деген сөзден кейін қос нүкте қойылады, содан кейін автор көрсетіледі.
Үлгі:
Респонденттерге сауалнама мен сұқбат жүргізе отырып, сауалнамаға қатысқандар үшін жеке жетілудің маңызды көрсеткіштерінің белгілі бір нәтижесі алынды (1-сурет).
1-сурет – Оқушылардың жеке жетілуінің маңызды көрсеткіштерінің өзгеру динамикасы
(қалыптастырушы эксперимент)
Дереккөз: автор дайындаған.
3. Формулалар
Әрбір формула жаңа жолдан беттің ортасына орналастырылады, кегль – 12 өлшем. Әр түрлі жолдарда автор бір-бірімен салыстыратын формулалар да орналастырылған. Формулалар негізгі мәтіннен бөлінеді. Ол үшін бір интервал аралығын қолданыңыз.
Егер формула көп жолды болса, онда оны келесі жолға ауыстыру тек орындалатын операция белгісінде (қосу, азайту, бөлу, көбейту және т.б. белгісі) жүзеге асырылады. Бұл жағдайда операция белгісін келесі жолда қайталау қажет.
Үлгі:
Көбейту белгісін нүктемен бейнелеу мүмкін емес, тек арнайы «x» таңбасымен.
Егер формулалар мәтін бойынша бірінен соң бірі жүрсе, оларды нүктелі үтірмен бөлу керек (мағынасы жағынан тығыз байланысты болса да). Басқа жағдайларда формулалар жалпы құрылымның бөліктері болып табылады және пунктуацияның жалпы ережелеріне бағынады.
Мәтіндегі формулаларға сілтемелер жақшада жасалады - (*). Формулаларды мақала мәтіні бойынша нөмірлеу – өтпелі, формула нөмірі формуланың оң жағында жақшаға орналастырылады.
Үлгі:
МәтінМәтінМәтін. Бұл функция формуламен сипатталады (1)
4. Аббревиатуралар мен қысқартулар
Барлық аббревиатуралар мен қысқартулар, жалпыға белгілілерінен басқа, мәтінде бірінші рет қолданылған кезде оқылуы керек.
Қысқартулар мен аббревиатуралар МЕМСТ 7.12-93 бойынша ресімделеді. Мемлекетаралық стандарт. Библиографиялық жазба. Орыс тіліндегі сөздерді қысқарту. Жалпы талаптар мен ережелер.
5. Сілтеме жасау стилі
Қолданылғын сілтеме жасау стилі - Vancouver style: нөмірленген сілтемелер.
Назар аударыңыз! Ережені бұза отырып ресімделген немесе грамматикалық, орфографиялық, пунктуациялық және стилистикалық қателері көп, ағылшын/ қазақ/ орыс тілдеріне автоматты аудармасы бар мақалалар редакциямен қабылданбайды және авторларға олардың қарауынсыз қайтарылады.
Дөрекі қателер, ауқымды көшірімдер немесе қате дәйексөздер анықталған кезде мақала қабылданбауы немесе жұмыстың кез келген кезеңінде қайта қарауға қайтарылуы мүмкін.