Аңдатпа
Мақалада CLIL технологиясының Республикадағы орта білімнің жаңартылған мазмұны жағдайында жоғары сынып оқушыларының жаратылыстану сауаттылығын арттыру әлеуеті бағаланады. Отандық тәжірибелер мен халықаралық тәжірибеге жасалған теориялық шолу, сондай-ақ 4C моделінің құрамдастары (Content, Communication, Cognition, Culture) мен PISA жаратылыстану сауаттылығының шеңберін салыстыру тәсілдердің әдіснамалық үйлесімділігін растайды. Эмпирикалық бөлігі Астана қаласы мен Қарағанды облысының 15 білім беру ұйымынан 180 педагогқа жүргізілген сауалнамаға негізделген. Өлшеу шкалаларының сенімділігі Кронбах альфа коэффициентінің (α) жоғары мәндерімен расталды: жалпы көрсеткіш 0,93.
Респонденттер CLIL туралы теориялық хабардарлықтың орташа деңгейін көрсетті (орташа мәні (M) – 3,6/5 балл, стандартты ауытқу (SD) – 0,6), ал 4C құрамдастары бойынша сенімділік деңгейі Мазмұн мен Коммуникацияда жоғары (Content – 72 %, Communication – 65 %), Ойлауда орташа (Cognition – 58 %) және Мәдениет өлшемінде ең төмен (Culture – 39 %). CLIL-ге жалпы қатынас жоғары әрі позитивті (M=4,1; SD=0,6), бұл енгізуге дайындық бар екенін, алайда алдымен мәдениет компоненті мен когнитивтік стратегиялар бойынша нысаналы қолдау қажет екенін көрсетеді. Сонымен қатар ұйымдық-ресурстық шектеулер тіркелді (бейімделген материалдардың тапшылығы – 75 %, бірлескен жоспарлау мен бірлескен оқытуға уақыттың жетіспеуі – 68 %, цифрлық ресурстар – 45 %), сондай-ақ педагогтардың бір бөлігінің CLIL-ді негізінен оқу үлгерімі жоғары оқушыларға ғана лайық деп санайтын ұстанымы (69 %).
Басқарушылық және әдістемелік шешімдер (бірлескен жоспарлау, ко-оқыту элементтері, қос тілдегі PISA-ға ұқсас тапсырмалар банкі қосарланған рубрикалармен, біліктілікті арттыру модульдері, бағалау рәсімдерін жаңарту) CLIL-ді деңгейі аралас сыныптарда кеңейтуге және PISA-мен байланысты құзыреттердің жүйелі өсуіне жағдай жасай алатыны көрсетілді.
Мектептерге мақсатты қолдау болған жағдайда CLIL Концепция-2029 мақсаттарының көкжиегінде жаратылыстану сауаттылығын арттырудың ауқымды тетігі ретінде жүзеге аса алады деген қорытынды жасалды.